Wedstrijdonderdelen: een Overzicht

Bij de Amsterdamse Baan Competitie wedstrijden rijden we vooral (maar niet uitsluitend) Duuromnium’s met massastart onderdelen uit de lijst hierna gekozen. Voor de afwisseling rijden we ook andere onderdelen, zoals bij voorbeeld een vliegende ronde, handicap of Australian Pursuit. Hierna een overzicht van hoe de verschillende onderdelen werken.

Massastart Onderdelen

Een typische duuromnium bestaat uit een combinatie van drie of vier van deze onderdelen, meestal met een scratch en puntenkoers, plus één of twee andere onderdelen.

Afvalkoers, ofwel “Elimination”, “Miss and Out” en “Devil Take the Hindmost”

De afvalkoers is een individuele race waar bij elke ronde de laatste deelnemer, die over de finish, rijdt afvalt. De start wordt de in eerste twee ronden geneutraliseerd gereden. Hiervoor zal er een lid van de jury of een ander ondersteunend iemand voor de groep uit rijden. Net voor de finish lijn van de tweede ronde zal het jurylid de baan verlaten en vanaf dat moment zal na elke ronde iemand afvallen. Na elke sprint zal de laatste deelnemer, volgens de positie van het achterwiel op de finish, afvallen. Dit wordt kenbaar gemaakt door de jury die het nummer en naam van de laatste afroept. Als er een of meer deelnemers op een ronde worden gezet of voortijdig stoppen tussen de sprints, zijn zij degene die bij de volgende sprint zullen afvallen De laatste deelnemers zullen strijden voor de overwinning. Hierbij geldt de positie van het voorwiel dat leidend is voor het bepalen van de winnaar. Belangrijk punt: Renners mogen niet op de Cote d’Azur rijden.

Deense Afvalkoers, ofwel “Win and Out”

De Deense Afvalkoers begint als een korte scratch-race van bijvoorbeeld vijf rondes. Vervolgens ringt de bel en de winnaar van deze ronde is de winnaar van de race. De wedstrijd gaat door met de winnaar van de volgende ronde in 2e plaats enzovoort. Meestal wordt er na 10 rondes een massasprint gehouden voor de rest van de plaatsen. De vraag is hoe vroeg jij durft te sprinten omdat het je mogelijk enkele rondes kost om te herstellen, ook als je als eerste over de streep te komt.

Dernykoers (en Stayeren, ofwel “Demi-Fond”)

De dernykoers is een vorm van scratch waar elke renner achter een eigen gangmaker op een Derny (een speciale bromfiets) rijdt. Stayeren is dezelfde principe maar achter grotere motoren en dus met hogere snelheden. Er wordt op speciale stayerfietsen met grote verzetten, vele versterkingen en een speciale geometrie gereden.

Koppelkoers, ofwel “Madison”

Een koppel bestaat uit twee renners die wisselen tussen “in koers” en “uit koers”. De renner uit koers rijdt bovenin de baan, of op het beton (de strook dat tegen het binnenterrein aan ligt)en wordt in koers door de koppelmaat getrokken. Koppelkoersen zijn meestal puntenkoersen maar kunnen ook met andere formats gereden worden. Bij een zesdaagse wedstrijd rijden ze zelfs vliegende rondes en afvalkoersen in koppelkoers vorm. De koppelkoers is een spannend onderdeel zowel om te zien als te rijden maar eist wel een goed baan- en wedstrijdinzicht alsook ervaring van de renners.

Leiderskoers, ofwel “Leader’s Race”

De leidersrace is een variant van puntenkoers waar bij elke ronde punten kunnen worden gescoord: 2 punten voor de eerste die over de eindstreep rijdt en 1 punt voor de tweede. Een soortgelijk variant is de “Point a Lap” of “Tempo” waar enkel de eerste renner een punt krijgt na elke ronde. Beide vormen zorgen voor een consequent hoog tempo.

Puntenkoers

In de puntenkoers halen de eerste vier renners respectievelijk 5, 3, 2 en 1 punt bij de tussen- en eindsprinten. Renners die een ronde voorsprong halen krijgen 20 punten. In de moderne puntenkoers is er meestal na elke 10 rondes een sprint op banen van 250m of kleiner, of elke vijf rondes op grotere banen. Onder de huidige UCI regels krijgen alle sprints dezelfde puntentelling. Onder de huidige UCI regels bij Wereld Beker en Kampioenschap wedstrijden krijgen alle sprints dezelfde puntentelling. Het is ook mogelijk om dubbele punten te geven bij de laatste en soms ook de halfweg sprint.

Scratch, ofwel “Rit in Lijn”

De scratch is de “gewone race”; de eerste renner over de streep na een bepaald aantal rondes is de winnaar. Scratch races zijn meestal vrij kort, bijvoorbeeld 20-30 rondes, maar kunnen ook langer zijn zoals bij het NK, zelfs 50km.

Tempo, ofwel “Point a Lap”

Dit een puntenkoers variant waarbij de eerste renner die over de streep komt voor elke ronde één punt krijgt. Sinds 2016 is het Tempo een officieel onderdeel van UCI, WB of WK omnium wedstrijd. In de UCI regels beginnen de sprints na 5 rondes en zij die een ronde voorsprong halen krijgen (maar) 4 punten.

Snowball

Een snowball is een puntenkoers variant waarbij de winnaar van elke ronde een oplopend aantal punten krijgt, bijvoorbeeld 1 punt voor de eerste ronde, 2 punten voor de tweede ronde, 3 punten voor de derde ronde enzovoort.

Duuronderdelen, tegen de klok

Deze onderdelen worden vooral bij kampioenschap wedstrijden gehouden. Voor de afwisseling rijden we soms varianten van deze onderdelen bij ABC wedstrijden.

Individuele Achtervolging, ofwel “Individual Pursuit”

Twee renners beginnen vanuit een staande start aan de weerskanten van de baan. Ze rijden een bepaalde afstand en proberen elkaar in te halen. Een renner die zijn tegenstaander inhaalt wint. Als geen renner ingehaald wordt, wordt de winnaar op basis van tijd bepaald. Onder het huidige UCI format wordt er een kwalificatie serie gehouden en daarna rijdt de snelste gekwalificeerde renner tegen de 2e snelste voor goud en zilver. De 3e en 4e snelste rijden tegen elkaar voor brons en de 4e plaats.

Ploegenachtervolging, ofwel “Team Pursuit”

Dit is een variant van de achtervolging, meestal met vier renners per ploeg. De tijd wordt bepaald op basis van de 3e renner die over de eindstreep komt.

Sprintonderdelen

Sprint onderdelen zijn per definitie kort en explosief. Ze worden vooral in kampioenschap en sprint toernooi’s gereden maar kunnen ook in een duuuromnium gebruikt worden.

Vliegend Ronde: ofwel “Flying Lap” of “Flying 200m”

De vliegende ronde of 200m wordt vaak als een kwalificatie voor een sprint wedstrijd gebruikt maar kan ook een onderdeel op zichzelf zijn. Meestal heeft de renner 2 1/2 rondes om te versnellen, daarna wordt zijn laatste ronde of de laatste 200m getimed. In de UCI omnium gaat het om een vliegende ronde (meestal 250m) maar het Velodrome Amsterdam is 200m dus vliegend 200m = vliegend ronde.

Match Sprint

Sprints worden in verschillende toernooi-formats gehouden. Een vliegende 200m word vaak als kwalificatie gereden. Het toernooi wordt meestal met “matches” tussen twee renners gereden. Repechage (herkansing) rondes worden vaak met drie of vier renners gereden.

Team Sprint, ofwel “Olympic Sprint”

Twee of drie renners per ploeg beginnen vanuit een staande start. De helft van de renners stelt zich op langs de balustrade (boven aan de baan), de andere helft in de lengte van de sprinterslijn, (onder aan de baan). Bij elke ploeg rijdt elke renner precies één ronde op kop en daarna omhoog. In kampioenschapsformat rijden de heren met ploegen van drie en dames met twee renners. Wisselen van kop moet heel precies uitgevoerd worden binnen een korte afstand. Wanneer de renners de regels om te wisselen overtreden, wordt de ploeg gediskwalificeerd.

Time Trial, ofwel “Kilo”, “Kilometer”, “1000m”, “750m”, “500m”

Elke renner rijdt alleen vanuit staande start een bepaalde afstand tegen de klok. Bij kampioenschappen rijden Elite, Beloften en Junioren mannen de 1000m. De dames rijden 500m en Masters heren categorieën rijden 1000m, 750m of 500m afhankelijk van leeftijd. Waarom de Dames en Masters categorieën veel kortere afstanden rijden is een mysterie.

Keirin

Keirin is een sprint onderdeel waarin ongeveer acht renners achter een Derny of andere gangmaker beginnen. De gangmaker versnelt langzaam tot ongeveer 50km/h en met nog drie rondes te gaan verlaat hij de baan. Voor de laatste drie rondes verloopt de wedstrijd verder als een korte scratch. Keirin wordt normaal in een toernooi-format gereden met herkansing races voor de verliezers in de eerste rondes. Keirin is aanvankelijk een Japanse goksport met veel fysiek contact en valpartijen. In de laatste jaren zijn de UCI Keirin regels aangepast om het veiliger te maken en dus saaier, vinden wij.

Speciale onderdelen

Deze onderdelen worden meestal bij clubwedstrijden, voor het publiek of gewoon voor de lol gereden.

Australian Pursuit

Dit is een achtervolgingsvariant waarin meerdere renners op gelijke afstand van elkaar rondom de baan starten. Elke renner die ingehaald wordt, wordt uit de wedstrijd genomen. Dit proces verloopt totdat er maar één renner over is, of over een bepaalde afstand wanneer er maar twee renners over zijn.

Chariot Race

De chariot is een één ronde sprint van staande start met meerdere renners.

Handicap Race

Een handicap is een race waarin sterkere renners een langere afstand moeten rijden of later starten.

Italian Pursuit

Dit is een variant van de Team Sprint met meerdere renners, meestal zes. De regels zijn, in principe, dezelfde als Team Sprint maar Italian Pursuit werkt goed met ploegen van renners met verschillende niveau’s. De snellere renners rijden in de eerste posities en de minder snelle renners rijden in de laatste posities waar het niet nodig is om snel te kunnen starten. Een Italian Pursuit is bij voorbeeld goed te doen met zowel dames als heren renners.

Linelop

Linelop is een Keirin variant waarin de gangmaker op de stayer’s lijn rijdt in plaats van op de meetlijn. Met twee of drie rondes te gaan rijdt de gangmaker naar boven (in plaats van naar beneden als in de Keirin). De snelheid van de gangmaker varieert ook meer dan bij Keirin.

Longest Lap

Dit onderdeel wordt ook wel “Marymoor Crawl” genoemd omdat het bij Marymoor Velodrome in Seattle werd uitgevonden. Na de start hebben de renners een bepaalde of onbepaalde tijd, bij voorbeeld vijf minuten, om de eerste ronde af te leggen. Mochten ze weer over de eindstreep rijden, vallen, op de boarding leunen of een voet op de baan moeten ze uit de wedstrijd. Als de bel rinkelt sprinten de renners in de tweede ronde na de finish. Om het nog uitdagender en grappiger te maken kunnen de renners afgeleid worden met bij voorbeeld bankbiljetten die ze van rondemissen mogen pakken… als ze het durven.

Onbekend Afstand, ofwel “Unknown Distance”

Deze is een scratch race waarin de renners niet weten hoeveel rondes ze gaan rijden. In principe is de afstand al voor de start door de jury bepaald (wat vaak erg twijfelachtig is). Een ronde voor de finish wordt aan de bel getrokken.